بررسی و مقایسه روشهای آبشویی و اصلاح خاکهای شور و سدیمی در اراضی جنوب تهران

در تحقیق حاضر تاثیر استفاده از پساب فاضلاب سطحی برای اصلاح خاک های شور و سدیمی قسمتی از اراضی جنوب تهران بررسی شد. در آزمایشگاه، آزمایش های آبشویی بر ستون های خاک به قطر 30 سانتی-متر و ارتفاع 80 سانتی متر انجام گردید. تیمارهای آزمایش شامل چهار عمق آبشویی 25، 50، 75 و 100 سانتی متر و سه نوع ماده اصلاحی گچ، اسید سولفوریک و بدون ماده اصلاحی در سه تکرار به انجام رسید. نتایج آزمایش ها نشان داد که استفاده از 100 سانتی‎متر پساب برای آبشویی، باعث کاهش شوری در کل نیمرخ خاک در تیمارهای بدون ماده اصلاحی به میزان 56 درصد شد. در تیمارهایی که ماده اصلاحی استفاده گردید، کاهش شوری تفاوت چندانی با بقیه تیمارها نداشت و در حدود 55 درصد تعیین گردید. مقایسه میانگین بین تیمار 75 و 100 سانتی متر عمق آبشویی نشان می دهد که در مورد شوری خاک، تفاوت معنی داری در اثر افزایش عمق آبشویی از 75 به 100 سانتی متر به وجود نیامد. اگر چه با استفاده از پساب بخش زیادی از املاح از خاک خارج گردید، اما مشکل شوری خاک به حالت مطلوب (ec < 4 ds/m) نرسید که این می تواند در اثر شوری بالای پساب (ds/m 75/3) باشد. استفاده از 100 سانتی متر پساب در تیمارهای بدون ماده اصلاحی باعث کاهش esp از 28 به 13 درصد گردید و خاک از حالت سدیمی خارج شد. این مقدار برای تیمارهای حاوی گچ و اسید به ترتیب برابر 54 و 57 درصد حاصل شد. بررسی نتایج مربوط به میزان سدیم خاک نشان داد که اختلاف معنی داری در اثر استفاده از ماده اصلاحی به وجود نیامد و نیازی به استفاده از آن نیست. مدل هایی مانند مدل leachc قادر به شبیه سازی جریان آب و انتقال املاح می باشد، بنابراین در تعیین شوری خاک و مسایل مربوط کمک زیادی می کند. قبل از به کارگیری چنین مدل هایی، نتایج آن ها باید ارزیابی شود تا از دقت آن اطمینان حاصل نمود. در این تحقیق، توانایی مدل leachc در شبیه سازی فرآیند آبشویی بررسی شد. نتایج نشان داد بین نتایج برآورد شده و اندازه گیری شده، همبستگی خطی نسبتا بالایی (8/0r2>) وجود داشت. انحراف استاندارد کلی (gsd)، برای سه متغیر شوری، esp و ph به ترتیب برابر 19/0، 22/0 و 01/0 حاصل شد. شاخص توافق ویلموت (d) برای این سه متغیر به ترتیب معادل 85/0، 98/0 و 99/0 بدست آمد. مقادیر مذکور نشان دهنده این است که کارایی مدل در شبیه سازی شوری، esp و ph به ترتیب ضعیف، قابل قبول و خوب می باشد.